Tek Etkili Pnömatik Aktüatör

Tek etkili pnömatik aktüatörler, pnömatik sistemlerde sıkça tercih edilen, basit ancak güçlü çalışan mekanik bileşenlerdir. Bu yazıda, tek etkili pnömatik aktüatörlerin çalışma prensipleri, türleri, avantajları, dezavantajları ve seçim, montaj ve bakım süreçleri ele alınacaktır.

Tek etkili pnömatik aktüatörler, pistonun hareketini sağlamak için basınçlı havadan yararlanan mekanik cihazlardır. Bu sistemde, hava basıncı pistonu belirli bir yöne hareket ettirirken, geri dönüş hareketi bir yay mekanizması tarafından sağlanır.

Bu tür aktüatörler, pistonun tek tarafına basınçlı hava uygulanarak çalışır.
Basınçlı hava pistonu iterek mili hareket ettirir.
Hava basıncı kesildiğinde, entegre yay mekanizması pistonu eski konumuna döndürür.

Bu mekanizma, enerji tasarrufu sağlayarak özellikle basit açma-kapama uygulamaları için idealdir.

Tek etkili pnömatik aktüatörler, farklı çap, strok uzunluğu ve basınç dayanıklılığına sahip çeşitlerde üretilir.
 Farklı ortamlara ve çalışma basınçlarına uygun modeller mevcuttur.
 Genel kullanım için standart silindirik modellerin yanı sıra özel tasarımlar da bulunur.

Dayanıklı ve basit yapı – Mekanik olarak sağlam ve uzun ömürlüdür.
Kolay kurulum ve bakım – Montajı hızlıdır, periyodik bakımı kolaydır.
Ekonomik çözüm – Düşük maliyetlidir ve enerji tüketimi minimum seviyededir.
Güvenli çalışma – Arıza durumunda yay mekanizması sayesinde kendini emniyete alabilir.

Uygulama gereksinimleri dikkate alınmalıdır.
Gerekli kuvvet, strok uzunluğu ve çalışma basıncı gibi faktörler değerlendirilmelidir.
Çalışma ortamına uygun malzeme ve sızdırmazlık özellikleri seçilmelidir.

Tek etkili pnömatik aktüatörlerin montajı kolay ve hızlıdır.
Aktüatör, sistemin çalışma koşullarına uygun şekilde monte edilmelidir.
Hava giriş ve çıkış bağlantıları doğru şekilde yapılmalı, kaçak olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Bu tür aktüatörlerin periyodik bakımı, uzun ömürlü ve sorunsuz çalışması için gereklidir.
Hava filtreleri ve yağlayıcılar düzenli olarak kontrol edilmeli ve yenilenmelidir.
Hava kaçakları ve aşınmış parçalar belirli aralıklarla gözden geçirilmelidir.

Gövde: Alüminyum ekstrüzyon 

Pistonlar: Alüminyum döküm 

Mil: Kadmiyum kaplı çelik 

Sızdırmazlık: Nitril kauçuk

On-Off Kontrol: Aç-kapa mantığıyla çalışan sistemler için.
Oransal Kontrol: Hava basıncına göre belirli açılarda ayarlanabilen modeller.
 

Çift etkili pnömatik aktüatörler, hava basıncı kullanarak mekanik hareket sağlayan cihazlardır. Pnömatik bir silindirin içinde bulunan piston veya levha, basınçlı hava ile iki yönlü hareket ettirilerek güç ve hareket üretir.

Bu tür aktüatörler genellikle otomatik kontrol sistemlerinde tercih edilir ve yüksek hız, dayanıklılık ve güvenilirlik gibi özellikleri nedeniyle yaygın olarak kullanılır. Ayrıca, yüksek sıcaklık, aşındırıcı veya zorlu ortamlarda da verimli bir şekilde çalışabilirler.

Hassas işlenmiş alüminyum ekstrüzyon gövde – İç ve dış korozyona dayanıklıdır, uzun ömürlüdür ve düşük sürtünme katsayısına sahiptir.

Kompakt simetrik pistonlar – Kolay montaj imkanı sunar ve pistonların basitçe yer değiştirmesiyle ters yönde çalışma imkanı sağlar.

Yüksek kaliteli çelikten üretilmiş pinyon – 45° ve 90° açılarda montaj yapmaya uygundur ve piston stroku ile uyumlu çalışır.

Hızlı açma/kapatma – Düşük sürtünme katsayısı sayesinde minimum aşınma ile uzun ömürlü çalışma sağlar.

Sessiz ve verimli çalışma – Piston ve pinyon, özel işlem teknikleriyle hassas makinelerde üretilmiş modül dişlilere sahiptir.

Korozyona dayanıklı paslanmaz bağlantı elemanları – Uzun süreli kullanım sağlar.

En son standartlara uyumluluk – Solenoid valfler, limit anahtarları ve diğer aksesuarlarla kolay entegrasyon için ISO 5211, DIN 3337 ve VDI/VDE 3845 NAMUR standartlarına uygundur.

Bu tür aktüatörler, pistonun çift tarafına basınçlı hava uygulanarak çalışır.(Port- A ve Port-B)
A portuna verilen Basınçlı hava pistonu iterek mili hareket ettirir.(Vana Açılır)

B portuna verilen Basınçlı hava pistonu iterek mili hareket ettirir.(Vana Kapanır)
Hava basıncı kesildiğinde, vana konumunda kalır.

Bu mekanizma, enerji tasarrufu sağlayarak özellikle basit açma-kapama uygulamaları için idealdir.

Daha Yüksek Güç Üretimi – Tek etkili aktüatörlere göre daha güçlü itme ve çekme kuvveti sağlar.
Hızlı Tepki Süresi – Çift yönlü hava basıncı ile daha hızlı hareket eder.
Daha Hassas Kontrol – Hava basıncı ayarlanarak ara konumlandırma sağlanabilir.
Daha Dayanıklı ve Uzun Ömürlü – Yay mekanizmasına bağlı olmayan tasarımı sayesinde daha az aşınma yaşanır.

Gövde: Alüminyum ekstrüzyon 

Pistonlar: Alüminyum döküm 

Mil: Kadmiyum kaplı çelik 

Sızdırmazlık: Nitril kauçuk

On-Off Kontrol: Aç-kapa mantığıyla çalışan sistemler için.
Oransal Kontrol: Hava basıncına göre belirli açılarda ayarlanabilen modeller.